Als je een boek schrijft, dan kun je reacties verwachten. Daar had ik dan ook wel op gerekend, maar de ‘klachten’ over het boek kwamen van een andere aard dan ik verwacht had.
Bij een bedrijf kom je leuke en minder leuke dingen tegen, momenten dat je het met elkaar eens bent, maar ook perioden dat het botst en schuurt. Dat kan ook niet anders. Een boek waarin je vertelt hoe geweldig en fantastisch alles altijd is gegaan, zou daarom volstrekt ongeloofwaardig en bovendien verschrikkelijk saai zijn. Ik moest dus wel eerlijk en realistisch zijn, en ook de zaken benoemen die niet soepel liepen. Naar mijn weten heb ik nergens mensen in een kwaad daglicht gesteld, en het is juist mooi om te zien hoe wij er met elkaar uit zijn gekomen op momenten dat we het niet met elkaar eens waren. Het feit dat we verschillende meningen toestaan, beschouw ik als een vorm van wat we tegenwoordig Diversity en Inclusiveness noemen.
Het zou echter kunnen dat, ondanks dat het boek geanonimiseerd is, iemand zich niet zou herkennen in bepaalde passages en daarover verhaal zou komen halen. Dat is echter totaal niet gebeurd. Ik kreeg juist leuke gesprekjes over het boek, zowel van collega’s als van mensen buiten EY. Daarbij viel het mij op dat iedereen een ander gedeelte uit het boek benoemde dat hem of haar het meeste aansprak. Dat iemand zich verongelijkt zou voelen, bleek dus uiteindelijk niet het probleem te zijn. Wat was het dan wel?
Ik kreeg twee soorten klachten:
- Iemand die het boek had ontvangen bedankte me, maar klaagde de volgende dag dat het zijn nachtrust had verstoord. Hij begon rond middernacht te lezen en kon moeilijk stoppen. Steeds dacht hij ‘nog één hoofdstukje’, voordat hij uiteindelijk om half drie ’s ochtends toch maar de wijze beslissing nam om naar bed te gaan.
- Sommige lezers denken dat het boek een vervolgserie is. Ze uiten hun teleurstelling over bepaalde zaken die niet zijn opgenomen en vragen wanneer het volgende deel zal verschijnen.
Zo zul je altijd zien. Denk je voorbereid te zijn op mogelijk commentaar, de opmerkingen komen toch uit een andere hoek.